RATU-SULTAN-AGUNG

slamat datang di RATU KIDUL

in de panitik SULTAN AGUNGAN

Een schitterend werk bevindt zich in de KITLV, Leiden, en heet "Van Sunans, Sultans en Sultanes, Ratu Kidul in de Panitik Sultan Agungan". Drs. Els Bogaerts heeft met succes getracht een overzicht te geven van het voorkomen van Nyai Lara Kidul in de Babad Nitik Sultan Agungan. Haar bijzondere scriptie over de Zuidzee Godin schetst een heel duidelijk beeld van het milieu waarin de Panitik geschreven werd. Hoewel afkomstig uit Yogyakarta heeft de hoofdfiguur Sultan Agung een hoogst belangrijke rol in zowel de Yogyase Kasultanan als de Surakartese Kasunan, de beide meest belangrijke hoven van Midden-Java. De relatie met de wonderlijke Zuidzee Godin wordt uitgebreid weergegeven, en de "maagdelijke vorstin" verkrijgt zelfs een zeer intieme lichaamsbeschrijving als van een lévende hemelschone vrouw, hoewel van een zeer Javaans, voornaam en adelijk vorstelijk voorkomen.

Zo zou de Javaanse Ratu Kidul als een "Juweel Van Schoonheid" zijn, wiens aanschijn slechts liefdesverlangen veroorzaakt door haar 9 x wisselende manifestatie ( de meeste godinnen veranderen 3 x, of 7 x van gedaante , met uitzondering van de Chinese Quan Yin, die beroemd is vanwege haar duizenden voorstellingen). Zij is omgeven van jonge nymfen en veelal vrouwelijke geesten, die absoluut niet stroken met de "kwade demonische" figuren uit de Onderwereld. De Vorstin houdt zich oa. bezig met de samenstelling van "hemelse reukwerken", die vaak té sterk zijn voor de gewone mens. Zij blíjkt, als Heerseres over de Geestenwereld, een indrukwekkende vernietigende kracht te bezitten, die aangewend kan worden door de heersende koningen en leiders van Java. Dit verzekerde de machtspositie van de Javaanse Mataram dynastie, en zou Senapati, de stichter van het 2e Mataram Rijk en in navolging van zijn voorgangers uit het Majapahit Rijk, het Heilige Huwelijk aangaan met de onzichtbare Spirit-Koningin. Sultan Agung, de kleinzoon van Senapati, volgde dit voorbeeld, en schreef geschiedenis door twee paleizen te bezitten. Één in Mataram, en ééntje in de onderzeese diepten van de Indische Oceaan, omdat hij Ratu Kidul tot vrouw heeft genomen ... het verblijf in het onderzees paleis duurde 3 dagen en 3 nachten.

Ondanks de Ratu Kidul dus zélf een "geest" is, een ongelooflijk mooi onderzees onderkomen heeft, en heerst over zowel de geestenwereld als de onderwereld ( prajangan lan edjin ), én die van dieren, die allemaal elementen versymboliseren met de Onderwereld ( slangen oa. ), wordt Zij uitsluitend als pósitief beschouwd in de oud-bestaande overleveringen, scripten en berichten! In de cosmopolitiche wereldstad Jakarta spreekt men met bijzonder respect over de Zuidzee Vorstin.

De Javaanse (in veel gevallen Sundanese!) Vorstin heeft raakvlakken met vele andere Godinnen, en lijkt de rollen van vruchtbaarheidsgodin, liefdesgodin en muze moeiteloos te vertolken, wat Haar in een tijdloze universele positie plaatst. Zelfs de oer Drievoudige-Godin komt in Haar overgeleverde "karakter" voor, en is Zij dus een Maagd, een Vrouw, én een Grootmoeder, ... een "eyang = opoe/oudtante", zoals Javaanse personen Haar vaak noemen die een intieme relatie onderhouden met de Vorstin. Juist daar de manifestatie van de Javaanse Godin langs de gehele Zuidkust van Java zich voordoet, hebben allerlei namen nogal verwarring gesticht bij navorsers, incluis bij de Javanen zélf ! Ieder tracht de goddelijke relatie te legitimeren, doch er wordt gewaarschuwd dat elke relatie met de Vorstin een lévensgevaarlijke blijkt,... volgens de "gewóne" Javaan.

De bevoorrechte, doch universele positie van de Ratu Kidul wordt in de Panitik Sultan Agungan verder onderstreept door de "steun en rechtvaardiging" van Islamitsiche figuren, wo. de Sunan Kalijaga. Haar verhouding tot Hindoese mythische figuren heeft het idee reeds aangekaart, dat de Ratu Kidul een Hindoese Godin zou zijn geweest, doch elk onderzoek daartoe heeft niet veel opgeleverd. De offerplaatsen langs de gehele Javaanse Zuidkust zijn mettertijd legendarisch geworden, of deze de vogelnestpluk, het Kayu-pèlèt hout, de Wijaya Kesumo Bloem of Haar Patilasan ( de plekken waar de Vorstin aan land zou gaan ) betreffen... <- zie bij onderwerpen

Deshalve is het hoogst merkwaardig, dat de relatie doorgetrokken werd tussen de Javaanse en de Nederlandse regering. Het huwelijk van een der laatste Prinsessen van het Pajajaran Rijk, West-Java, met een Nederlander ( vermoedelijk uit België ) linkte zich met de Yogyase Sultan, vanwege zijn huwelijksverbond met de Ratu Kidul, waarvan volgens de overlevering bekend is, dat een oorsprong zich in het Westjavaanse Sunda zou bevinden. Een spirituele "familieband" zou deshalve gevormd zijn, en werd het Jan Pieterszoon Coen "vergund" om zich te vestigen in Jakarta en Sunda Kelapa te verwezenlijken ... in 1619 stichtte Jan Pieterszoon Coen, gouverneur-generaal van de VOC, Batavia.

Java kent veel van deze bijzondere en soms bizarre tradities, hoewel rationeel altijd een "verklaring" voor handen is, hoe fantastisch en onmogelijk ook. Zelfs in een relatie met het fenomeen van de Javaanse
RATU KIDUL

imitatie schilderij Basuki Abdullah
GODIN VAN HET ZUIDEN
Van 4-luik Godin 4 Windrichtingen
olie-op-hout 40-50
Roy James Döhne 2006
in privé bezit