welkom bij BATIK & DE RATU
***************************
Het is Sir Thomas Stamford Raffles, toen gouverneur van Java tussen 1811 en 1816, die als eerste een gedetailleerde beschrijving gaf van de batik-techniek. Hiermee werd de Indonesische batik direct onder de aandacht van de Europeanen gebracht. Echter pas in 1900 maakte het grote publiek voor het eerst kennis met de Indonesische batik tijdens de Wereldtentoonstelling in Parijs.
***
Batik bestaat uit het op stof aanbrengen van patronen met behulp van was , waarvoor de zg. canting (bamboeschepje met tuitje) wordt gebruikt. De was wordt aangebracht op de plekken waar geen verf in de stof mag doordringen. Dat kan op verschillende manieren worden bereikt. Tot het midden van de 18e eeuw werden zelden meer dan 3 tot 4 kleuren gebruikt. De beroemde kleur "indigo-blauw", die werd gemaakt van de blaadjes van de Indigo-plant (Indigofera Spec.), speelde een dominante rol. De kleur rood werd verkregen uit de schors van de "Symplocos fasciculata", die werd vermengd met de wortel van de "Morinda citrofolia". De populaire en koninklijke bruin-kleur werd gemaakt van de bast van de Sagoboom (Pelthrophorum phetoccupum).
***
Het tekenen met was wordt uitsluitend door vrouwen gedaan. Zij verhitten een mengsel van bijenwas, parrafine en verschillende soorten hars tot een temperatuur van 90 tot 100 graden Celsius. Ervaren batiksters tekenen meestal uit het hoofd! Hierdoor zijn de meest schitterende canting-batik (batik serat of batik tulis) verschenen. Van de beroemde batiksters van de Kraton-hoven wordt verteld dat enkel de veel oudere vrouwen (die niet meer menstrueten!) de doeken vervaardigen van de Sunan/Sultan zelve. Een oud Javaans gezegde luidt: "De sporen die schepen op het water achterlaten, verdwijnen. De sporen, die de canting op een batikdoek makt, zijn blijvende ...".
***
Archeologisch onderzoek heeft aan kunnen tonen dat het verven van stoffen in verschillende landen al heel vroeg, al in de eerste phasen van menselijke creativiteit, wijdverbreid was. Er bestaan voldoende aanwijzingen om te kunnen vaststellen dat verfstoffen van plantaardige en dierlijke oorsprong in vroegere tijden bekend waren, niet enkel in Midden-Azië, Oost-Turkistan en op de uitgestrekte vlakten van Siberië, maar ook in Oost-Azië. Doch alle vondsten hebben nooit een "bewijs" gevormd van de beheersing van technieken die een gekleurd patroon aan een geweven materiaal geven, hetzij door batik, hetzij door applicatie.
***
Tientallen legenden, mythen en sprookjes verhalen over de schoonheid van batik. Tal van andere aspecten hebben een rol gespeeld bij het ontstaan van de Javaanse batik, wo. sociologische, psychologische en religieuze (incluis de spirituele) factoren. Elke batikster tekent flora, fauna en menselijke figuren op haar eigen specifieke manier, en elke batikster heeft, zonder buiten de paden van de traditie te treden, een individuele stijl. Elke batik is een nieuwe uitdrukking van eeuwenoude gedachten en gevoelens, daarom voegt een Javaans spreekwoord toe: Batik omhelst je als een nostalgische herinnering ...
***
Hoewel zélden uitgebeeldt in materiële manifestaties bestaan er wel batikdoeken met de Javaanse RATU KIDUL erop. Ondanks sommige doeken niet tot de klassieke Javaanse batikpatronen behoren, en deze eveneens niet vervaardigd zijn om een commercieel doel te dienen, wordt aangenomen dat deze batikdoeken in opdracht zijn ontstaan. Daar de meeste zijn ondertekend wordt van de batiksters vermoed dat zij op de hoogte zijn geweest van de symboliek rond de Javaanse Godin, en deze meestal een mysterieuze schoonheid tonen. Wel kan men bepaalde gebruikte kleuren herkennen en zijn deze grofweg te localiseren. Zie hier enkele van dergelijke batikdoeken, allemaal in privé bezit ...
***
DANK U
***
Geen opmerkingen:
Een reactie posten